Τμήμα και Τοπική Κοινωνία

Στο πλαίσιο του συμφώνου συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Παιδικού Χωριού SOS Ηρακλείου, μέλη του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης προσφέρουν τις εξής υπηρεσίες μέσω κύκλων εισηγήσεων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων:

Α) ευαισθητοποίηση των μητέρων SOS  και των παιδαγωγών του παιδιών που φιλοξενούνται στο Παιδικό Χωριό SOS για ζητήματα ανάπτυξης των παιδιών  από τη σύλληψη μέχρι και τη νηπιακή ηλικία με στόχο την προαγωγή της κοινωνικο-συναισθηματικής τους ανάπτυξης,

Β) ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας / ψυχικής υγείας (παιδίατροι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, λογοθεραπευτές κ.ά.) που εργάζονται στο Παιδικό Χωριό SOS για ζητήματα ανάπτυξης των παιδιών από τη σύλληψη μέχρι και τη νηπιακή ηλικία,

Γ) ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των μητέρων SOS και των παιδαγωγών ως προς την ενδυνάμωση της αλληλεπίδρασης τους με τα βρέφη και τα παιδιά που φιλοξενούνται στο Παιδικό Χωριό SOS, και

Δ) ευαισθητοποίηση των μητέρων SOS, των παιδαγωγούς και των επαγγελματιών υγείας / ψυχικής υγείας για τις πιθανές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στην ανάπτυξη των βρεφών και των παιδιών.

Οι παραπάνω κύκλοι εισηγήσεων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων θα αρχίσουν στα τέλη Φεβρουαρίου 2022.

Στα πλαίσια της συνεργασίας του με τον Παγκρήτιο Σύλλογο Γονέων & Φίλων Παιδιών με Νεοπλασία «Ηλιαχτίδα», το Τμήμα Ψυχολογίας έχει προσφέρει τις ακόλουθες υπηρεσίες μέχρι στιγμής:

α) παροχή γνώμης και υποστήριξης στην ανάπτυξη των υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης που προσφέρει ο Σύλλογος και την επέκτασή τους σε περιοχές της Κρήτης,

β) παροχή γνώμης στην επιλογή προσωπικού (ψυχολόγων),

γ) παροχή τεχνογνωσίας και στήριξης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση ερευνητικών πρωτοκόλλων,

δ) επιστημονική εποπτεία των ψυχολόγων του Συλλόγου, όποτε υπάρχει ανάγκη, καθώς και,

ε) υποστήριξη στην ανάπτυξη των συνεργασιών του Συλλόγου με άλλους φορείς.

Το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 2024-25 Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) με τίτλο «Κλινικές Παρεμβάσεις στις Εξαρτήσεις». Το πρόγραμμα αυτό αποτελεί μετεξέλιξη Διατμηματικού Προγράμματος με τον ίδιο τίτλο. Αντικείμενο του Προγράμματος είναι οι “Κλινικές Παρεμβάσεις στις Εξαρτήσεις”. Τη διοικητική υποστήριξη του ΔΠΜΣ έχει το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Αντικείμενο του Προγράμματος είναι οι “Κλινικές Παρεμβάσεις στις Εξαρτήσεις”. Σκοπός του Προγράμματος είναι να παρέχει εφαρμοσμένες κλινικές γνώσεις στον τομέα της χρήσης, κατάχρησης και εξάρτησης ουσιών μέσα από ένα πλουραλιστικό πρόγραμμα σπουδών το οποίο περιλαμβάνει τόσο ένα συμπαγές θεωρητικό υπόβαθρο, όσο και ευκαιρίες για την πρακτική εξοικείωση των συμμετεχόντων με την πρόληψη και την παρέμβαση. Επιπλέον, το Πρόγραμμα παρέχει στους αποφοίτους τις δεξιότητες και τα επιστημονικά εργαλεία για τη διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας (ποιοτικής-ποσοτικής) στο χώρο των εξαρτήσεων, μέσα από την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες θα αποκτήσουν τις κλινικές γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούνται ώστε να μπορούν να εργαστούν σε κέντρα πρόληψης, σε προγράμματα απεξάρτησης και σε δομές και οργανισμούς όπου εφαρμόζονται παρεμβάσεις που αφορούν στη χρήση/κατάχρηση ουσιών και την εξάρτηση από αυτές. Το Πρόγραμμα έχει συνάψει Σύμβαση Συνεργασίας (απόφαση 240/25-9-2018 του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΚΑΝΑ, απόφαση 18/20-9-2018 της Ειδικής Διατμηματικής Επιτροπής του Προγράμματος, απόφαση 396ης/01-11-2018 της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Κρήτης) με τον Οργανισμό Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ), που είναι ο μεγαλύτερος φορέας αντιμετώπισης των εξαρτήσεων και εξαρτητικών συμπεριφορών στην Ελλάδα. Ο ΟΚΑΝΑ συμμετέχει με στελέχη του σε διαλέξεις στο πλαίσιο των μαθημάτων και εργαστηρίων που διδάσκονται κατά το Α΄ έτος σπουδών καθώς και στην πρακτική άσκηση των μεταπτυχιακών φοιτητών που πραγματοποιείται στο Β΄ έτος σπουδών παρέχοντας τις εγκαταστάσεις και τις δομές του.

Η Πρακτική Άσκηση των μεταπτυχιακών φοιτητών ξεκινά στο Γ’ εξάμηνο σπουδών και περιλαμβάνει δύο πλήρη εξάμηνα εξάσκησης σε δομές του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ), που σχετίζονται με την πρόληψη και τη θεραπεία των εξαρτήσεων καθώς ή σε συνεργαζόμενα με τον ΟΚΑΝΑ προγράμματα (π.χ. Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας). Ο ΟΚΑΝΑ παρέχει τις εγκαταστάσεις και τις δομές του καθώς και κλινικούς επόπτες. Οι ασκούμενοι μεταπτυχιακοί φοιτητές συμπληρώνουν 1200 ώρες άσκησης (ενημέρωση για τη λειτουργία της δομής, τις διαδικασίες παροχής υπηρεσιών, παρατήρηση θεραπευτικών διαδικασιών ή/και δράσεων κλπ.) εκ των οποίων οι 130 αφορούν στην άμεση εφαρμογή παρεμβάσεων στις εξαρτήσεις από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές, όπως αυτές πραγματοποιούνται στους φορείς πρακτικής άσκησης (π.χ. ατομική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία, ομαδικές παρεμβάσεις, κοινοτικές παρεμβάσεις, οικογενειακή Ψυχοθεραπεία, συνεντεύξεις κινητοποίησης εκπαιδευτικές/θεματοκεντρικές ή θεραπείες μέσω τέχνης, προγράμματα πρόληψης και παρεμβάσεις πρόληψης στην κοινότητα). Η πρόοδος της Πρακτικής βρίσκεται υπό συνεχή έλεγχο από την Επιτροπή Παρακολούθησης της Πρακτικής Άσκησης του Προγράμματος. Ο εξωτερικός (κλινικός) επόπτης (προερχόμενος από τη δομή πρακτικής) έχει την ευθύνη της κλινικής εποπτείας του σε όλη τη διάρκεια της πρακτικής του και ενημερώνει την Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης κάθε τρίμηνο για την πορεία της πρακτικής άσκησης του μεταπτυχιακού φοιτητή.

Το Τμήμα Ψυχολογίας στο πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης, αναπόσπαστο μέρος του προγράμματος σπουδών των προπτυχιακών φοιτητών/τριων μας, έχει αναπτύξει ένα διευρυμένο δίκτυο ουσιαστικής αλληλεπίδρασης και συνεργασίας με δομές και φορείς υποστήριξης της ψυχικής υγείας του γενικού πληθυσμού εντός και εκτός Κρήτης. Μέσα από το δίκτυο αυτό δημιουργούνται ευκαιρίες συνέργειας και αλληλοϋποστήριξης των συνεργαζόμενων μερών με μακροπρόθεσμα οφέλη για τους συμμετέχοντες. Από τη μία πλευρά, οι δομές και οι υπεύθυνοι κλινικοί επόπτες παρέχουν συστηματικά θετική ανατροφοδότηση αναφορικά με το επίπεδο της επιστημονικής κατάρτισης και της σύνδεσής της με την εμπειρική γνώση, την παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών, και την εφαρμογή αποτελεσματικών κοινωνικών δεξιοτήτων από τους ωφελούμενους. Από την άλλη, μέσω της Πρακτικής Άσκησης το Τμήμα Ψυχολογίας και το ανθρώπινο δυναμικό που το στελεχώνει συνδέεται με επαγγελματίες ψυχικής υγείας τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα και δύναται να προσφέρει την υποστήριξή του μέσω ποικίλων δράσεων ανταποκρινόμενο σε ποικίλες προκλήσεις με άμεσες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία του κοινωνικού συνόλου. Με τον τρόπο αυτό αναδεικνύεται ο ζωτικός ρόλος του Τμήματος και του Πανεπιστημίου Κρήτης στην κάλυψη ουσιαστικών αναγκών σχετικών με την προαγωγή ανθεκτικότητας και της ευεξίας των μελών της κοινότητας.

To τμήμα Ψυχολογίας έχει ξεκινήσει από τον Ιούλιο του 2021 σειρά διαδικτυακών παρουσιάσεων (Webinars) με καλεσμένους επιστήμονες διεθνούς κύρους από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η επίδραση βιο-ψυχο-κοινωνικών παραγόντων στην ψυχική υγεία αποτελεί κεντρικό θέμα. Τα σεμινάρια προβάλλονται μέσω της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρίας και είναι ανοιχτά στο ευρύ κοινό.

Το Τμήμα Ψυχολογίας συμμετείχε στη δράση παροχής ψυχολογικής υποστήριξης στους πληγέντες από το σεισμό των Δήμων Αρκαλοχωρίου και Αχαρνών -Αστερουσίων, η οποία συντονιζόταν από την Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας (ΚΜΨΥ) της Ψυχιατρικής Κλινικής ΠΑΓΝΗ. Στο πλαίσιο της δράσης διοργανώθηκε διαδικτυακό εκπαιδευτικό σεμινάριο με εισηγητές Μέλη ΔΕΠ του Τμήματος Ψυχολογίας, το οποίο απευθυνόταν στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας που συμμετείχαν στην ομάδα των εθελοντών. Σκοπός του σεμιναρίου ήταν η εκπαίδευση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας στις βασικές αρχές και τεχνικές ψυχολογικής παρέμβασης μετά από μια φυσική καταστροφή, καθώς επίσης στη διαχείριση των ψυχολογικών επιπτώσεων μετά από κρίση σε παιδιά κι εφήβους. Επιπλέον, μέλη ΔΕΠ και ΕΔΙΠ του Τμήματος Ψυχολογίας συμμετείχαν στη διεπιστημονική ομάδα της ΚΜΨΥ που επισκεπτόταν τις πληγείσες περιοχές παρέχοντας υπηρεσίες ατομικής και ομαδικής ψυχολογικής υποστήριξης σε συνεργασία με τις κοινωνικές υπηρεσίες των πληγέντων δήμων.